1.261- RẺ QUẠT

RẺ QUẠT

Thân rễ khỏe, lá dài hình kiếm

Gân song song, mọc xen kẽ hai vòng

Sáu cánh hoa có đốm, mầu cam

Chữa viêm họng, đau tai, ho nhiều đờm rãi.

BXP

Sưu tập

Cây rẻ quạt hay xạ can - Belamcanda chinensis (Ixia chinensis L), chi Belamcanda Cây rẻ quạt hay xạ can, Họ Iridaceae  Họ Diên vĩ hay họ Lay ơn Họ Iridaceae, bộ Asparagales (Măng tây)

Mô tả: Cây thảo sống dai. Thân rễ khỏe, mọc bò. Thân nhỏ mọc đứng, cao 0,5 - 1m. Lá hình kiếm dài, hơi có bẹ, mọc xen kẽ thành 2 vòng (lá xếp 2 dãy); gân lá song song.

Cụm hoa có cuống dài 20 - 40cm. Hoa có cuống dài; bao hoa có 6 mảnh dài vàng da cam có đốm tía. Nhị 3, đính ở gốc các cánh hoa; chỉ nhị dạng sợi; bao phấn hình dải. Bầu hình trứng, rồi hình trứng ngược; vòi nhụy nở dần về phía trên; đầu nhụy 3, thuôn, 3 ô. Quả nang hình trứng ngược, có 3 van, xoắn ngang; hạt màu lam đen, hình cầu, bóng.

Nơi mọc: Ở nước ta, cây mọc từ Lào Cai, Lạng Sơn, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Hòa Bình, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An vào Thừa Thiên - Huế, Tp. Hồ Chí Minh và Cần Thơ.

Cây mọc hoang ở các savan, ven rừng và cũng được trồng làm cảnh và lấy thân rễ làm thuốc.

Công dụng: Thân rễ của rẻ quạt được dùng trị viêm họng sưng đau, ho nhiều đờm rãi, sưng đau trong tai, sưng amygdal, sưng vú, tắc tia sữa, đau bụng kinh. Dùng ngoài trị vết thương trẹo chân, rắn cắn, đắp vết thương và trị đau răng.