B.156- BƯỚM BỤI NÂU ĐEN

9- Họ Bướm mắt rắn Satyridae

Họ Satyridae chủ yếu là những loài bướm nhỏ màu nâu và xám. Hầu hết cánh đằng sau có kiểu trang trí hình vỏ sò hoặc răng cưa, và các cánh thường được đánh dấu ở phía trên hoặc phía dưới bằng những đốm hình con mắt (eyespots). Một số nhóm rất đa dạng và phổ biến như giống Ypthima, Mycalesis… nhưng lại rất phức tạp về mặt phân loại. Cả hai giới tính đều có các chân trước yếu. Chúng không bay khỏe và thường rất gần mặt đất. Trứng hơi tròn, không có “trang trí” như trứng của họ Nymphalinae hay Danainae. Sâu chủ yếu ăn lá các cây thuộc nhóm một lá mầm như họ Cỏ (Poaceae), hoặc lá các loại tre (giống Bambusa). Sâu thường có hai sừng trên đầu, giống với họ bướm chúa Amathusiinae. Ở họ này nhiều loài có dạng mùa khô và mùa ẩm với sự tiêu giảm hoặc biến mất hoàn toàn các đốm mắt ở dưới cánh vào mùa khô. Việc nhận diện đến cấp loài bằng cách quan sát ở một số nhóm rất khó khăn và hầu như không thể chắc chắn. Phần lớn các loài thuộc họ này bay thấp, có thể tìm thấy chúng ở mọi môi trường sống, bao gồm cả đổng cỏ và rừng, nhiều loài chỉ gặp dưới tán rừng. Vài nhóm phổ biến như giống Mycaleis, Ypthima… có thể gặp ở chỗ trống, ven đường, kể cả khu dân cư

Một vài giống có số loài rất lớn trong rừng, nhưng lại ít gặp ở khu dân cư, ví dụ như giống Lethe. Nhiều loài trong họ này thuộc dạng khó lại gần, khó quan sát. Màu sắc cũng không hấp dẫn đối với người không chuyên. Hơn nữa nhiều loài phổ biến lại khó định danh. Việt Nam có hơn 100 loài thuộc họ này

B.156- BƯỚM BỤI NÂU ĐEN

Sưu tập :

B.156- Bướm bụi nâu đen - Mycalesis mineus

Đặc điểm nhận dạng:

Bướm cái hơi lớn hơn, nhạt màu hơn và có thể phân biệt bởi không có dải (chùm vảy đặc biệt) ở mặt trên của cánh sau. Đây là loài gặp theo từng nơi ở vùng đất thấp đặc trưng. Chúng thường xuất hiện dưới tán cây bụi và hoạt động tích cực suốt ngày và rất thích sống gần các bụi cây tre, trúc khi phát măng. Cả bướm đực và bướm cái bay rất gần mặt đất. Chúng thường bị hấp dẫn bởi phân động vật, nước ở các ngọn măng tre, trúc tiết ra. Có một số loài tương tự ở Việt Nam, đó là Mycalesis perseoides, Mycalesis perseus, Mycalesis intermedia, dạng bướm mùa khô của loài này chỉ có thể phân biệt qua cấu tạo bộ phận sinh dục đực.

Sinh học, sinh thái:

Giống Mycalesis  bay thấp, gần các đám cỏ ven đường mòn. Ba loài khá giống nhau là M.mineus, M.perseus và M.perseoides, có thể phân biệt dựa vào các đốm ở mặt dưới cánh nhưng không dễ. Việc định danh chính xác phải dựa vào cấu trúc cơ quan sinh dục của con đực. M.mineus và M.perseoides là những loài phổ biến. Chúng thường xuất hiện dưới tán cây và hoạt động tích cực suốt ngày. Cả bướm đực và bướm cái bay rất gần mặt đất. Chúng thường bị hấp dẫn bời phân động vật. Có một số loài tương tự ở Việt Nam, đó là M.perseoides, M.zonata, M.intermedia, dạng bướm mùa khô của loài này chỉ có thể phân biệt qua cấu tạo bộ phận sinh dục đực. Loài này khá phổ biến ở độ cao dưới 700m, trong các khu rừng thứ sinh và phổ biến ở các vùng nông nghiệp, các trảng cỏ, bụi cây.

Phân bố: Phân bố từ Srilanca và Ấn Độ qua Đông nam châu Á đến Sunderland, có khắp nơi ở Việt Nam. Tên loài dịch nghĩa từ tiếng Anh.

Nguồn : SVRVN &  Internet