1.826- SÂM CAO LY

SÂM CAO LY

Củ giống thân người nên gọi Nhân sâm

Đặc điểm cây: chỉ 5 lá chét

Trồng 6 năm, củ gọi Hồng sâm

Là thần được trong "Trường sinh bất lão".

BXP

Sưu tập

Panax ginseng - sâm Cao Ly, nhân sâm, hồng sâm, Chi Panax, Họ Cam tùng, Nhân sâm, Ngũ gia bì - Araliaceae, bộ Hoa tán Apiales

Mô tả: Cây nhân sâm là một cây sống lâu năm, cao chừng 0,8m. rể mẫm thành củ to. Lá mọc cách, có cuống dài, Nếu cây mới được một tháng thì cây chỉ có một lá với 3 lá chét, nếu cây nhân sâm được 2 tháng cũng chỉ một lá với năm lá chét. Nếu 3 tháng thì có 2 lá kép, 4 tháng có 3 lá kép. Nếu 5 tháng trở lên thì có 4-5 lá kép, tất cả đều có 5 lá chét hình trứng, mép lá chét có răng cưa sâu.

Bắt đầu từ tháng thứ 4 trở đi, cây nhân sâm mới có hoa, kết quả. Hoa xuất hiện vào mùa hạ. Cụm hoa hình tán mọc ở đầu cành, hoa màu đỏ, 5 cánh hoa, 5 nhị, bầu hạ 2 núm. Quả có 5 khía  to bằng quả trứng, khi chín có màu đen, trong chứa nhiều hạt. Hạt cây sâm năm thứ 3 chưa tốt. Thường người ta bấm bỏ đi đợi cây được 4-5 năm mới để ra quả và lấy hạt làm giống.

Nhân sâm là tên gọi 11 loài thuộc chi Panax, cây lâu năm tăng trưởng chậm có nguồn gốc thịt, Ginsenosides là các hợp chất độc đáo của chi Panax. (Sâm Siberi, thuộc chi Eleutherococcus, có nguồn gốc gỗ, hợp chất chính là eleutherosides, không có Ginsenosides)

Nhân sâm cũng thường được chỉ riêng Sâm Cao Ly (Hàn Quốc, Triều Tiên).

Lịch sử không thể chối bỏ sự thật nhân sâm Cao Ly (còn gọi là nhân sâm Hàn Quốc) là nhân sâm tốt nhất và quý nhất. Nhiều loài nhân sâm đã được canh tác khắp nơi như nhân sâm Trung Quốc, nhân sâm Nhật bản, nhân sâm Mỹ, nhưng đại từ của Nhân sâm chính là Nhân Sâm Hàn Quốc, với thổ nhưỡng tốt nhất, điều kiện canh tác tốt, với lịch sử canh tác lâu đời chất lượng cao.

Tại một số viện bảo tàng trưng bày nhân sâm tại Hàn Quốc người thăm dễ dàng nhận thấy củ sâm có rất nhiều hình dạng, tư thế giống con người. Chính vì vậy củ sâm còn được gọi là Nhân Sâm.

Nhân sâm Cao ly là cây rất khó trồng, khi trồng đến năm thứ 4 thì khoảng 20% cây sẽ bị chết, đến năm thứ 5 thì có khoảng 25% cây nhân sâm sẽ bị chết. Và đến năm thứ 6 trước khi thu hoạch có khoảng 25% cây sẽ bị chết thêm. Để đạt được hiệu quả tốt nhất thì Hồng sâm phải đạt được 6 năm tuổi để đạt được tiêu chuẩn và hiệu quả hay nhất của Nhân sâm.

Nơi mọc: Nhân sâm chỉ được tìm thấy ở Bắc bán cầu, tại Bắc Mỹ và ở miền đông châu Á (chủ yếu là Hàn Quốc, phía đông bắc Trung Quốc, Bhutan, và phía đông Siberia), điển hình là ở vùng khí hậu lạnh hơn. (Cây Panax vietnamensis, được phát hiện ở Việt Nam, là nhân sâm nam được biết đến có ở vùng nhiệt đới)

Công dụng: Thân rể và rể củ dùng làm thuốc bổ, tăng lực, chống suy nhược, hồi phục sức lực bị suy giảm, kích thích nội tiết sinh dục, tăng sức chịu đựng, giải độc và bảo vệ gan, điều hoà thần kinh trung ương, điều hoà tim mạch, chống xơ vữa động mạch, giảm đường huyết. Lại có thể dùng làm thuốc trị viêm họng. 

Theo Đông y (được các nước Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Bắc Triều Tiên, Việt Nam áp dụng) thì nhân sâm là loại thảo dược quý, được sử dụng gần như là thần dược cho nhiều chứng bệnh.