266- CHÈ DÂY

266- CHÈ DÂY
 Lương y Nghĩa vui mừng trước khóm chè dây.
Chè Dây sinh trưởng tự nhiên trên các triền núi, ở các huyện Thông Nông,CHÈ DÂY
Dây leo, lá kép hai lần
Lá, thân thu hái quanh năm, dễ dùng.
Dạ dày đau, với tá tràng
Trà pha nước uống nhẹ nhàng hết đau.
BXP
Sưu tập

HỌ NHOVITACEAE

Vitaceae (hay Vitidaceae) là danh pháp khoa học của một họ thực vật hai lá mầm, bao gồm các loài nho (bồ đào) và một số loài khác như trinh đằng. Danh pháp này có được là từ danh pháp khoa học của chi chứa các loài nho là Vitis. Trong tiếng Việt, người ta gọi nó là họ Nho. Họ Nho gồm 16 chi, ở wikipedia chỉ có ba chi được viết sơ sài, mày mò thêm được Chi Ampelopsischè dây, sẽ sưu tập giới thiệu tiếp ba chi: Leea Gối hạc, Parthenocissus Trinh đằng và Vitis Nho.

Chè dâytên khoa học Ampelopsis cantoniensis(Hook. et Arn) Planch,Chi Ampelopsischè dây, Họ Vitaceae Nho,Bộ Vitales Nho,nhánh Hoa hồng Rosids, lớp EudicotsThực vật hai lá mầm thật sự, ngành Angiospermae Hạt kín, giới Plantae Thực vật 

Chè dây còn gọi Chè hoàng gia, Song nho Quảng Đông, là loạidây leo, cành hình trụ mảnh; tua cuốn đối diện với lá, chia 2-3 nhánh. Lá hai lần kép, mang 7-12 lá chét mỏng giòn, mép có răng thấp; gân bên 4-5 đôi; lá kèm gần tròn, dạng vẩy. Ngù hoa đối diện với lá có 3-4 nhánh; nụ hoa hình trứng; hoa mẫu 5. Quả mọng hình trái xoan to 6 x 5mm, màu đen, chứa 3-4 hạt. Ra hoa tháng 6, có quả tháng 10. Dây và lá tươi thu quanh năm, loại bỏ lá sâu, già úa, phơi hay sấy khô.Đây là một loại cây leo, sinh trưởng tự nhiên trên các triền núi, ở huyện Chiêm Hoá tỉnh Tuyên Quang. Dân gian thường hái toàn thân cả lá vào lúc cây chưa có hoa quả, đem rửa sạch, thái nhỏ, phơi khô, sao qua rồi hãm với nước sôi như pha trà uống thay nước hàng ngày. Nước chè dây có mùi thơm, vị ngọt, uống khá dễ chịu.
Chè dây còn gọi là thau rả (tiếng Nùng), khau rả (tiếng Tày), hồng huyết long, điền bổ trà, ngưu khiên tỵ.. Theo kinh nghiệm dân gian chè dây có giá trị về mặt dược liệu rất quý; giúp tiêu hoá tốt, dễ ngủ, những người bị bệnh đau dạ dày, uống một thời gian dài thấy bệnh đỡ dần và hết đau.Theo y học cổ truyền, chè dây vị ngọt tính mát, có công dụng thanh thử nhiệt, tiêu việm, giải độc, thường được dùng để chữa các chứng bệnh như vị thống, mụn nhọt, nhũ ung, tê thấp... Trên cơ sở thừa kế kinh nghiệm của đồng bào dân tộc, các nhà khoa học nước ta đã đi sâu khảo sát, nghiên cứu đầy đủ về chè dây trong điều kiện bệnh lý viêm loét dạ dày-hành tá tràng, với sản phẩm viên nang Ampelop. Loại thuốc này về thành phần chủ yếu là cao chè dây (80% flavonoid) có tác dụng tiệt trừ xoắn khuẩn Helicobacter pylori (tác nhân chính gây bệnh viêm loét dạ dày-hành tá tràng), giảm tiết axit dịch vị, chống viêm giảm đau và làm liền sẹo nhanh ổ loét. Ngoài ra Ampelop còn có tác dụng an thần.