2026- CỦ MÀI GỪNG

BỔ XUNG: Bộ 12- Bộ Dioscoreales Bộ Củ nâu (nhánh 3)

CỦ MÀI GỪNG

Thân rễ bò ngang, trông tựa Gừng

Phiến tim tam giác, dạng hình khiên

Hoa bông nách lá. Quả ba cánh

Thuốc nội sinh*..., cai đẻ, chống viêm

BXP

* thuốc steroid như nội tiết tố sinh dục

Sưu tập

Củ mài gừng, Củ mài lá khiên, Từ tam giác - Dioscorea zingiberensis, chi Dioscorea, họ Củ nâu -Dioscoreaceae, Bộ Dioscoreales Bộ Củ nâu (nhánh 3). 

Mô tả: Thân rễ mọc bò ngang, nom như của gừng, vỏ ngoài thô, màu nâu, rễ con cứng. Thân cứng, dài 5-10m, không lông, quấn qua phải. Lá mọc so le, hình tam giác tim, dạng khiên, to 5 x 5cm, gân gốc 7, chóp lá nhọn sắc, cuống lá dài 4-6cm, có gai ở gốc. Cụm hoa hình bông đơn, dài, mọc ở nách lá. Quả nang hơi rộng hơn cao, to 2-2,3cm, màu nâu đậm, có 3 cánh. Hạt  có cánh.

Ra hoa tháng 5-8; có quả tháng 9-10.

Nơi mọc: Cây mọc hoang ở rừng núi, ven sông suối lớn, gặp nhiều ở vùng Tây Nguyên, Bình Định, Phú Yên. Cũng phân bố ở trung Quốc. Nay được gây trồng bằng thân rễ.

Công dụng: Diosgenin là một trong những nguyên liệu chính để tổng hợp các thuốc steroid như nội tiết tố sinh dục, thuốc chống viêm corticosteroid, thuốc cai đẻ và thuốc làm tăng đồng hoá. Nhân dân ở các địa phương có củ mài gừng dùng củ dể duốc cá.