2047- NGÓT NGHÉO

(Sưu tập lại Bộ Loa kèn)

NGÓT NGHÉO

Em Ngọt nghẹo - Vinh quang rực rỡ

Hoa em như ngọn lửa thắm hồng

Nào ai biết loại cây hoang

Sắc mầu rực rỡ để chàng quý yêu.

BXP

Sưu tập

Ngót nghẻo, Ngắc nghẻo - Gloriosa superba, chi Gloriosa - ngọt nghẹo, ngoắt nghoẻo, gia lan, Họ Bả chó hay họ Tỏi độc, họ Thu thủy tiên - Colchicaceae, 13-bộ Liliales Loa kèn, bộ Hành (nhánh 3)

  

Mô tả: Cây mọc ở đất, có thân bò, leo cao 1-1,5m nhờ đầu lá biến thành vòi quấn, láng, trắng hay vàng. Hoa to, dẹp, đính cạnh các lá ở ngọn. Đài và tràng như nhau, vàng ở gốc, đỏ ở đầu lúc mới nở, rồi đỏ đậm, mép nhăn nheo. Nhị to, chỉ nhị đỏ, vòi nhuỵ ngang. Quả nang dài 4-5cm, có 3 ô, mở vách.

Mùa hoa tháng 5-11.

Nơi mọc: Loài cổ nhiệt đới, thường mọc ở các đồng cát dựa biển và trên các đất trống, trảng nắng ở các tỉnh Nam Trung bộ Việt Nam. Cũng được trồng ở nhiều nơi ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long làm cây cảnh vì hoa đẹp. Thu hái củ và lá quanh năm, dùng tươi hoặc chế bột củ.

Công dụng: Vị rất đắng, củ rất độc. Ở Ấn Độ, người ta dùng rễ trị bệnh phong, các bệnh về da, trĩ, đau bụng, rắn cắn và bò cạp đốt. Tinh bột thu được khi ngâm rửa củ dùng uống trong làm thuốc dịu để trị bệnh lậu. Dịch lá dùng để diệt chấy và các vật ký sinh ở tóc.

Thường dùng dưới dạng thuốc đắp. Liều uống trong không được quá 0,5 g mỗi ngày.

Ở nước ta, có người dùng lá giã ra trị ghẻ khoét (ghẻ ăn miệng như nồi vôi), nhưng có thể trồng để chiết chất colchicin thay vì phải trồng loài Tỏi độc (Bả chó) - Colchicum autumnale phải nhập.