1.634- CHÈ VẰNG

CHÈ VẰNG

Vằng em, cây nhỡ, mọc hoang

Lào Cai... Vĩnh Phú... Nghệ An... Khánh Hòa

Muôn tình trìu mến thiết tha

Dành cho phái nữ nhà nhà yên vui.

BXP

Sưu tập

Vằng, Chè vằng, Râm trắng, Lài ba gân - Jasminum subtriplinerve, Chi Jasminum, Họ Ô liu (Nhài) - Oleaceae, Bộ Lamiales Hoa môi (nhánh 11).

Mô tả: Cây nhỡ có nhánh nhẵn, kéo dài. Lá bầu dục - ngọn giáo, gần như tù hay tròn ở gốc, nhọn mũi, hơi cùng màu cả hai mặt, dài 4-7,5cm, rộng 2-4,5cm, các lá phía trên thu nhỏ hơn; cuống nhẵn, có khớp phía dưới đoạn giữa, dài 3-12mm. Hoa 7-9, thành chùy dày đặc, có lá ở gốc, nằm ở bên trên các nhánh ngắn hoặc ở ngọn các nhánh dài.

Hoa tháng 3-4, quả tháng 5-6.

Nơi mọc: Cây mọc hoang ở rừng núi và trung du, có nơi trồng, gặp nhiều từ Lào Cai, Hòa Bình, Vĩnh Phú, Quảng Ninh, Hà Nội, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, qua Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam - Ðà Nẵng tới Khánh Hòa. Thu hái cành lá quanh năm, phơi hay sấy khô.

Công dụng: Vị đắng, tính mát. Lá sắc cho phụ nữ uống sau khi sinh; nhất là sau khi sinh bị nhiễm trùng, sốt cao, viêm hạch bạch huyết, viêm tử cung và viêm tuyến sữa. Cũng dùng cho phụ nữ kinh nguyệt không đều, bế kinh hoặc thấy kinh đau bụng; chữa phong thấp, đau nhức các đầu chi và khớp xương, chữa ghẻ lở, chốc đầu, các bệnh ngoài da. Lá tươi nấu nước dùng tắm, rửa hoặc giã đắp.

Dân gian còn dùng làm mịn tóc, chữa được nấm tóc, chữa viêm rò xương (trong uống, ngoài rửa).

Đặc biệt lưu ý: Cần rất thận trọng, tránh nhầm lẫn cây chè vằng với cây "lá ngón" - một cây cực độc, chỉ cần ăn 3 chiếc lá ngón, là đủ chết người. Lá ngón còn có tên là "đoạn trường thảo" vì người ta cho rằng, ăn lá ngón đứt ruột mà chết. Nhìn thoáng qua, cây chè vằng và cây lá ngón hao hao như nhau, vì lá hai cây đều mọc đối, có hình trứng thuôn dài, hoa đều mọc thành xim, ... Nhưng cây lá ngón là loại dây leo, có hoa màu vàng, còn chè vằng có hoa màu trắng. Nói chung, nếu muốn có chè vằng thứ thiệt, cần tự mình đi thu hái, dưới sự hướng dẫn của người có kinh nghiệm; hoặc mua ở những cửa hàng Đông Nam dược có uy tín.

cây "lá ngón"